Gelişim Planlama ve Gelişim Planı
Bireysel Gelişim Planlama süreci, bir kişinin öncelikli ve kritik alanlarda belirli bir seviyede uzmanlaşmak, olgunlaşmak, ustalaşmak, performansını ve kapasitesini artırmak amacıyla yaptığı planlamadır. Bu sürecin çıktısı gelişim planıdır.
Planlama bittikten sonra gelişim süreci başlar. Plana uygun şekilde hayata geçirilen gelişim aksiyonları ile gelişim hedefine doğru yol alınır. Bu yolcukta gelinen nokta ile başlangıç noktası arasındaki kat edilen mesafe gelişimdir. Hedefe ulaşıldığında söz konusu alanda gelişim süreci sona erer ve farklı gelişim yolculukları başlar. Yaşam devam ettikçe, kendini gerçekleştirme, değer yaratma ve bütüne katkı sağlama gibi hedefler oldukça gelişim hiç bitmeyen bir arka plan etkinliğidir. Dolayısıyla gelişim planlama yaşamsal ve varoluşsal bir süreçtir.
Bu sürece yön veren sorular şunlardır:
-
Kim hangi alanda gelişecek?
-
Neden gelişecek?
-
Ne kadar gelişecek?
-
Ne zamana kadar gelişecek?
-
Nasıl gelişecek?
-
Geliştiğini nasıl anlayacağız?
Sorular kurum açısından ifade edilmiştir. Ama süreç birey üzerinden ilerlediği için soruların en temel versiyonu "Ben hangi alanda nasıl, neden, ne kadar, ne zamana kadar, nasıl gelişeceğim ve geliştiğimi nasıl anlayacağım?" şeklindedir.
👉 Udepa'daki gelişim planlama süreci bu sorulara yanıt verecek şekilde tasarlanmıştır.
Yetkinlikten Potansiyele Geliştirilen Şey Nedir?
Gelişim sürecinde netleşmesi gereken ilk soru ne geliştirilecek sorusudur. Bilgi, beceri, tutum, yetkinlik, yeterlilik, yetenek, kapasite, performans, potansiyel vb. iç içe geçen terimler arasında Udepa'nın bakışı aşağıdaki gibidir:
Gelişimin en temel bileşenleri bilgi, beceri ve tutumlardır. Ancak gerçek hayatta bilgiler, beceriler, tutumlar ve bunlar üzerinde şekillenen davranışlar çoğu zaman iç içe geçmiş durumdadır. Bu noktada yetkinlik kavramı ön plana çıkmaktadır. Yetkinlikler bilgi, beceri ve tutum içeren ve mükemmel performansı tarif eden davranış/performans/başarım ifadeleridir. Bilgi, beceri ya da tutum ağırlıklı yetkinlik ifadeleri olabileceği gibi bunların farklı oranlarda karışımlarından meydana gelen yetkinlik tanımları da vardır. "Ne" ile birlikte "Nasıl"a da odaklanan idealize edilmiş davranış desenleridir.
👉Bu nedenle Udepa'da geliştirilecek şey nedir sorusuna yanıt olarak, yetkinlikler kullanılmaktadır. Yetkinlikler tüm gelişim sürecinin omurgasıdır. Süreç bir yetkinlik seçerek başlar. Bu seçim için bir gerekçe seçilir. O yetkinlik için hedef belirlenir, o yetkinliği geliştirmek için aksiyonlar planlanır ve sonunda o yetkinlikteki gelişim değerlendirilir.
Gelişimde nihai amaç performansın gelişmesidir. Yetkinlikler bir anlamda performans kabiliyetinin ölçüsüdür. Örneğin bir makineyi en iyi şekilde kullanabilmeyi (yetkinlik) öğrenirim. Sonra o makine ile harikalar yaratırım (performans). Dolayısıyla o öğrenme, beklenen mükemmel performansı ortaya çıkarmak içindir. Değerin somut olarak yaratıldığı yer burasıdır. Kurumları, sistemleri ayakta tutan ve geliştiren dinamik, tek tek insanların ortaya koyduğu performansın toplamıdır. Herhangi bir zamandaki performansın üst sınırı kapasitedir. Yani bir kişi, bir t anında mevcut yetkinlikleri ile en fazla x birim performans üretebiliyor ve bunun üzerine çıkamıyorsa o seviye o kişinin anlık kapasite seviyesidir. Yetkinlikler geliştikçe performans da gelişir, dolayısıyla performansın üst sınırında da gelişme olur ve kapasite artar. Peki kapasite nereye kadar artar? Bir kişinin kapasitesinin son noktası potansiyelidir. Potansiyel varsayılan bir zirve noktasıdır. Kapasitenin, dolayısıyla performansın çıkabileceği en üst sınırdır. Bu sınırı doğuştan getirilen yetenekler ve sonradan bunun üzerine inşa edilen yetkinlikler belirler. Peki bir alanda bir kişinin potansiyeli artar mı? Doğuştan gelen verili kabiliyetler değişmediğinden sonradan inşa edilen kapasite belki potansiyeli de artırabilir ama bu seviye çok ölçülebilir, sınır konulabilir, değişimi gözlenebilir bir seviye değildir. Dolayısıyla potansiyeli varsayılan bir zirve noktası olarak değerlendirmek bu aşamada yerindedir.
👉Udepa, yetkinlik gelişimi yoluyla kişilerin performansını ve kapasitelerini artırmak ve potansiyeline ulaşmalarına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.
Gelişim Planı Bir Sözleşmedir.
Gelişim planı her şeyden benim kendimle yaptığım bir sözleşmedir. Kendi yaşam ve başarım hedeflerime ulaşabilmek için yapacağım yatırımın beyanıdır. Macera dolu, heyecan verici, yerine göre zorlu, yerine göre eğlenceli bir yolculuğun haritasıdır. Kilitli kapılar ardında açığa çıkmayı bekleyen potansiyelimi serbest bırakacak anahtarların tek tek tasarımıdır. Dolayısıyla herkesin daha tam insan olma çabasının bilinçli ve niyetli bir şekilde tasarımıdır.
Gelişim planı aynı zamanda benim şirketimle (kurumumla) yaptığım bir sözleşmedir. Şirketler ve diğer tüm kurumlar varoluş amaçları ve hedefleri doğrultusunda hareket eder. Bu harekete güç veren en temel dinamik tek tek kişilerin performansıdır. Kurum, kişilerden olabilecek en iyi performansı bekler. Kişiler de kurumdan bu performansın karşılığını maddi ve manevi olarak en iyi şekilde alabilmeyi ister. Kişiler performansını artırmak için gelişim yatırımları yapar, şirketler de bu gelişimi desteklerse birbirini büyüten pozitif bir kazan kazan sarmalı oluşur. İşte gelişim planı bu karşılıklı kazanmanın projesidir. "Şirketimin benden beklentilerini biliyorum ve bunun için gerekli yetkinlik ve performans kapasitesini inşa ediyorum." hareketidir.
👉Udepa bu sözleşmenin tüm yönleri ile doldurulduğu ve karşılıklı olarak yaşatıldığı bir platformdur.
Gelişim Planı Bir Gelecek Tasarımıdır.
Gelişim planının pusulası gelecektir. Olmak istenen durum, ideal davranış, mükemmel performans vb. ifadelerle tanımlanan her türlü gelecek hedefine yönelik planlamadır. Bu açıdan proaktif bir eylemdir. Öngörülü bir şekilde olası durumlara, beklentilere, zorlu görevlere, meydan okumalara önceden hazırlanma çabasıdır. Dolayısıyla gelişim planı bir ileri beslemedir.
Plan bir kere yapıldıktan sonra ve o pusula ele alındıktan sonra gelişim süreci başlar. Gelişimde odak şu andır, şimdidir. İstediğim ideal versiyonuma ulaşmak için yapmam gereken adımlar, tamamlamam gereken aksiyonlardır. Bu yaşamsal süreç kuşkusuz kolay değildir. Zaman ister, emek ister, kararlılık ister; dolayısıyla önemli bir mücadele alanıdır. İşte niyetli ve bilinçli planlama burada kritik bir rol oynar. Bu kadar zaman ve enerji harcanacak yatırımların amaca hizmet etmesi, başlatılması, sürdürülmesi ve sonuca ulaşması niyetli ve bilinçli bir yaklaşımla mümkün olur.
👉Udepa gelişim planlama süreci niyetli ve bilinçli planlama yapmak ve süreci bu şekilde yürütmek üzerine tasarlanmıştır. İstenilen geleceğin şu anda ve sürekli inşa edilmesini kolaylaştırır.
Gelişim Planı Bir Öğrenme Haritasıdır.
Öğrenme gelişimin mümkün kılıcısıdır. Gelişim, yolculuğun kendisi ise öğrenme bu yolculukta atılan adımlardır. Geliştirilecek olan bilgi, beceri, tutum, yetkinlik ise bu alanlardaki her yeni kazanım öğrenmedir. Doğuştan verilen tüm nitelikler ve yaşla birlikte ortaya çıkan tüm gizil bilgilerin üzerine yapılan zihinsel ve fiziksel inşaattır. Bu açıdan öğrenme, bir kişinin en önemli kendine yatırım alanıdır. Bilinmeyen bir şeyi bilebilme, yapılamayan bir şeyi yapabilme halidir. Şeylere, olaylara, dünyaya karşı bir zihin yapısı, bakış açısı, tanılayıcı bir şema geliştirme sürecidir.
Bilinçli ve niyetli çaba, öğrenme açısından da hayati derecede önemlidir. Niyet, bireyin yaşam amacına ve olmak istediği şeye hizmet edecek öğrenmeye odaklamayı sağlar. Bilinç ise bu süreci gözlemlemeyi, kontrol etmeyi, gerektiğinde müdahale etmeyi, hatta artık amaca hizmet etmiyorsa, tüm öğrenilenleri silip yerine yeni öğrenme deseni koymayı mümkün kılar. Bu yönetim süreci aynı zamanda öğrenme zekâsı olarak da adlandırılabilir. Öğrenme zekâsı ne kadar canlı ise bilinçli ve niyetli değişime o oranda hizmet eder.
Bu bilinçle gelişim planı hazırlarken "Ne gelişecek? sorusunun yanıtı yetkinliklerdir, "Nasıl gelişecek?" sorusu da öğrenme aksiyonlarına işaret eder. Bu iki bileşen gelişim planının iskeletini oluşturur. Gelişim hedefinin, gelişim gerekçesisin, değerlendirme ve başarı kriterlerinin de eklenmesi ile plan tamamlanır.
👉Udepa gelişim hedeflerine tam olarak hizmet eden öğrenme aksiyonlarının planlanmasına yardımcı olurken arka planda öğrenme zekasının geliştirilmesine de katkı sağlar.
Gelişim Planı Hazırlığı Sistematik Bir Süreçtir.
Bir kişi kendi bireysel gelişimini kolaylıkla hazırlayabilir. Hazırlık yaparken istediği ortamı, aracı kullanabilir. Bir kağıt kalem bile yeterli olabilir. Ancak kurumsal yapılarda, yani planlama aynı zamanda başka bir bütüne hizmet etmesi gerekiyorsa, süreçte çok sayıda insan varsa, planlama sürecine katkı sağlayacak farklı paydaşlar varsa (Yönetici, İK, koçlar, mentorlar vb.), gelişim süreci yakından takip edilip ihtiyaç durumunda destek verilmek isteniyorsa ve kurumsal gelişim bir bütün olarak izlenmek istediğinde süreci yönetecek bir sistem ihtiyacı kaçınılmaz olarak ortaya çıkmaktadır.
👉Udepa tam olarak bu ihtiyacı karşılamak için tasarlanmıştır. Herkesin bireysel olarak gelişim planı hazırlamasını, takip etmesini ve planda yer alan gelişim aksiyonlarının tamamlanmasını kolaylaştırır. Kitlesel ve kişiye özgü bireyselleştirmeler kolaylıkla yapılabilir. Udepa ile birlikte kişiler kendinin, yöneticiler ekibinin ve İK da tüm şirketin gelişim sürecini takip edebilir. Mentorlar ya da Koçlar danışanlarının gelişimine destek olabilir. Çalışanlar birbirinin gelişimine katkı sağlayabilir. Udepa gelişimi hızlandırıcı bir araç olarak bireylerin ve kurumların başarım potansiyellerini açığa çıkarır.